Udostępnianie dokumentacji dziecka skonfliktowanym rodzicom

Odpowiedź:

Jeśli oboje rodzice mają pełną władzę rodzicielską, to w równym stopniu są uprawnieni do jej wykonywania, w tym uzyskiwania informacji o dziecku po przeprowadzonych badaniach w poradni. Zasady udostępniania dokumentacji odrębnie obojgu rodzicom nie wynikają wprost z przepisów prawa oświatowego i nie obejmują informowania jednego z rodziców o czynnościach podejmowanych przez drugiego rodzica.(art.  97.  §  1, art. 98 §  1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego)

Zapraszamy na 8. edycję konferencji online dla pracowników oświaty

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 95 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.  Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. (art.  97.  §  1, art. 98 §  1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). W ramach wykonywania władzy rodzicielskiej oboje rodzice mają więc prawo uzyskiwania wszelkich informacji o dziecku, w tym wnioskowania o udostępnienie  dokumentacji dotyczącej ich dziecka.

Przepisy prawa oświatowego nie regulują zasad udostępniania dokumentacji gromadzonej w poradni, poza wydawaniem opinii i orzeczeń oraz informacji o wynikach diagnozy. (§  3 ust. 2 pkt 1 i 2, § 6 ust.  3 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad działania poradni, §  24 ust. 4 rozporządzenia w sprawie orzeczeń i opinii). W tym zakresie można odwołać się  do regulacji dotyczących postępowania administracyjnego, dotyczącego wydawania orzeczeń. Zgodnie z art. 73 § 1 i  § 1a i § 2 kodeksu postępowania administracyjnego strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania. Czynności określone w § 1 są dokonywane w lokalu organu administracji publicznej w obecności pracownika tego organu. Strona może żądać uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony.

Należy zadbać, aby dokumentacja dotycząca dziecka była udostępniona selektywnie, w takim zakresie, w jakim nie narusza to praw innych osób i nie niesie negatywnych skutków dla postępowania terapeutycznego, szczególnie w sytuacji konfliktu pomiędzy rodzicami. Dotyczy to w szczególności notatek sporządzonych na podstawie obserwacji i rozmów przeprowadzonych z członkami rodziny, nauczycielami i specjalistami przedszkoli, szkół i placówek. Ze względu na ochronę narzędzi diagnostycznych oraz w związku z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych niedopuszczalne jest kopiowanie arkuszy testowych i kluczy.

Zapamiętaj!

Dyrektor poradni nie ma obowiązku informowania ojca o czynnościach podejmowanych przez matkę. Zgodnie z art. 97 §  2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. W sytuacji konfliktu i sprzecznych żądań rodziców, poradnia może poinformować rodziców o konieczności dokonania takiego ustalenia lub sama wystąpić do sądu, w szczególności, gdy oczekiwania i działania rodziców są sprzeczne i zagrażają dobru dziecka.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2019.2086 t.j.) - art. 95 § 1, art.  97  §  1, art. 98 §  1 i 2
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2020.256 t.j.) – art. 73

Marzenna Czarnocka
Ekspert Portalu Oświatowego